Wat moeten we doen om ouderen langer thuis te kunnen laten wonen?
Ouderen willen langer thuis blijven wonen, dat is ook het beleid van de overheid. Ouderen willen daarbij graag in hun vertrouwde sociale omgeving blijven wonen, maar niet altijd is dat in hun huidige woning of op hun huidige locatie mogelijk, zoals voor ANBO en Actiz in beeld gebracht in een Infographic. Woningen kunnen meestal worden aangepast, als voorzieningen te ver zijn, zijn de voorzieningen misschien naar de ouderen worden gebracht. Alternatief bij ongeschikte woningen te ver van voorzieningen zou zijn verhuizen, maar dan moeten er wel geschikte woningen nabij voorzieningen beschikbaar zijn. De RABO-bank schat het tekort aan dergelijke woningen 250.000, wat betekent dat voor uw gemeente, wijk en buurt?
Demografische ontwikkeling
De bevolkingspiramide geeft een goed beeld van de demografische ontwikkeling. Het CBS vervaardigt hiervoor de basis met haar 2060 prognose, het PBL vertaalt deze door naar regio’s en grotere gemeenten tot 2050. Het CBS geeft ook informatie tot op viercijferige postcode over de opbouw van de bevolking in vijfjaarsklassen – jammer genoeg is de leeftijdsindeling voor de CBS Wijken en buurten veel minder nauwkeurig – . De CBS PBL open data maakt berekening van de bevolkingspiramides tot op postcodeniveau mogelijk. Het demografie dashboard laat de bevolkingspiramide zien tot op viercijferige postcodeniveau.
Sociaal Economische Status (SES) opleiding, inkomen en gezondheid,
Of ouderen langer thuis kunnen blijven wonen hangt met name ook af van de gezondheid. De gezondheid is niet alleen afhankelijk van de leeftijd, maar ook de sociaal economische status. Mensen met een hogere opleiding of inkomen leven niet alleen langer maar kennen ook minder jaren met beperkingen of een relatief slechte gezondheid. Het RIVM publiceert cijfers over de gezondheid, ook uitgesplitst naar ouderen. Het SCP publiceert – helaas tot voor kort – cijfers over de SES, het CBS cijfers over inkomens. In het dashboard zijn zowel RIVM gezondheidscijfers voor 65+-ers als CBS cijfers rond de sociaal economische positie zichtbaar.
Waar wonen nu en straks 75+-ers?
De nabijheid van voorzieningen blijkt in het ANBO Actiz onderzoek al minstens zo belangrijk als de woning zelf. Met data op zespositie postcode niveau is in beeld waar de ouderen precies wonen van 2000 tot 2050. De instellingen zijn daarbij apart weergegeven. Alleen aandacht voor minder draagkrachtige ouderen is ook niet voldoende: als draagkrachtige ouderen in het ziekenhuis terecht komen en niet terug kunnen naar hun woning geeft dit de nodige capaciteits- en financiële problemen. Op zespositie postcode niveau zijn daarom combinaties mogelijk met herkomst, inkomen, woonsituatie etc. In het dasboard de 75+-ers van 2000 tot 2040.
Hoeveel woningen voor ouderen zijn er nodig?
Elk onderzoek geeft aan dat ouderen weinig verhuizen. Het CBS publiceert ook verhuiscijfers naar leeftijd, die inderdaad laten zien dat ouderen vergeleken met jongeren weinig verhuizen. Toch betreft het totaal aantal verhuizingen van mensen ouder dan 55 jaar 30% van de Nederlandse verhuizingen van inwoners ouder dan 25 jaar. Per gemeente zijn de verhuiscijfers, migraties en sterften gecombineerd met de demografische ontwikkeling van huishoudens naar leeftijd. Hoeveel woningen dan straks voor ouderen noodzakelijk zijn voor deze verhuizingen is in het dashboard op gemeenteniveau voor 2020 tot 2040 zichtbaar.
Hoe kunnen we voorzien in de benodigde ouderenwoningen?
Er zijn welliswaar veel woningen voor ouderen nodig, maar er komen jaarlijks ook veel woningen vrij, die deels voor de huisvesting van ouderen zijn in te zetten, mits geschikt of aanpasbaar en nabij voorzieningen. De vrijkomende woningen zijn daarmee gedetailleerd in beeld waarmee ook overschotten of tekorten in de tijd zichtbaar worden. De analyse betreft postcode 4, waarmee tot binnen de gemeente vraag en aanbod transparant zijn. Oplossingen kunnen in de wijk, maar ook binnen de gemeente of zelfs de regio gevonden worden.